Ongeveer een jaar geleden schreef ik dit stukje:

Sprekende beelden en straten.

Deze week was de aandacht gericht op (nu) omstreden figuren uit de geschiedenis van ons land. Elke dag was er wel weer een andere naam van iemand, die niet helemaal zuiver op de graat was, te horen. Moeten de straten en pleinen, die naar zo iemand genoemd zijn, een andere naam krijgen?

Woon ik wel in een onomstreden straat?

De Wintersstraat, met dubbel s, genoemd naar een persoon. Als ik me goed herinner, was meneer Winters een wethouder. Meer weet ik niet van hem. Dit is ook maar een klein straatje, 7 huizen......Daarvoor woonde ik in de Willem v.d. Veerstraat. Deze man was een geliefde politieagent (ja, dat kan!). Hij is omgekomen bij een motorongeluk. Heel Steenwijk was er van onder de indruk. Ik ben er niet zeker van, of ik me dat nu zelf herinner, of dat ik dit uit de verhalen weet. Vroeger woonden we aan de Tukseweg. Gewoon de weg naar Tuk. Wie heeft er niet van gehoord?... Niets mis mee. In Pretoria woonde ik in de Terblanchestraat. Meneer Terblanche is wel omstreden. Hij speelde een belangrijke rol bij de apartheid. Nou ja, het is lang geleden, dat ik daar woonde, daar hoef ik me niet schuldig over te voelen.

Moeten de straten en pleinen, die naar zo iemand genoemd zijn, een andere naam krijgen? Moeten de beelden weg?

De Coentunnel, bijvoorbeeld, genoemd naar Jan Pieterszoon Coen. Die man was in zijn tijd een held. Hij heeft veel voor ons land betekend. Toegegeven, hij deed dat niet altijd op de goede manier, maar toch. Eerlijk gezegd heb ik, als ik door de Coentunnel reed, nooit aan deze persoon gedacht. Dat zal ik voortaan wel doen. Het Mauritshuis kwam aan de orde. Johan Maurits, ook zo’n persoon met een vraagteken. In Brazilië zijn ze hem trouwens nog steeds dankbaar. Michiel de Ruijter? Frederik-Hendrik? Luther? Calvijn? Teveel om op te noemen. Zonder mensen als zij, was ons land niet geworden, wat het nu is.

Ik geloof niet, dat je de omstreden namen moet veranderen. Je moet er wel het goede verhaal bij vertellen. Aandacht voor de geschiedenis is belangrijk:                                               

In het heden spreekt  het verleden.                                      

Die stem moet je volgens mij niet het zwijgen opleggen. Ook niet, als het om foute dingen gaat.

Het voordeel van deze discussie is, dat er weer aandacht is voor de geschiedenis. Ik ben benieuwd, wie zich vandaag gaat verdiepen in de vraag, waar de naam van zijn straat vandaan komt. Ik kan het aanbevelen.

Deze week, toen ik de discussies aanhoorde, dacht ik nog: Er is veel te weinig aandacht voor de geschiedenis van ons land. Gisteravond werd mijn mening gecorrigeerd:

Trots van Nederland is het Plakkaat van verlathinge.  Gekozen door het Nederlandse volk, boven de Nachtwacht en de microscoop!

Toen ik hoorde, dat dit document genomineerd was, moest ik ook even graven in mijn geheugen. Tijdens de geschiedenislessen heb ik wel verteld, dat ons land de koning van Spanje afzwoer, maar dat daar zo’n belangrijk document bij hoorde, heb ik nooit geweten. Het verleden spreekt dus in het heden.

Laat die straten, pleinen en beelden maar blijven spreken.

Deze week gaat het weer over hetzelfde onderwerp. Overal in de wereld worden standbeelden omver getrokken tijdens demonstraties tegen rassenhaat. Zelfs Churchill is zijn standbeeld niet veilig…

Geschiedenis is geschiedenis. Bij “Helden van toen” worden nu vraagtekens geplaatst. Dat is goed, want dan probeer je te leren van het verleden. Laten we de uitroeptekens niet vergeten. Bij elk nadeel hoort een voordeel. Eigenlijk moet ik deze woorden andersom plaatsen, maar ik doe dat bewust niet, omdat er nu zoveel aandacht is voor de negatieve dingen. Nee, ik praat geen dingen goed. Ik heb al eerder geschreven over discriminatie, niet alleen rassenhaat, het gaat veel verder. We hebben allemaal vooroordelen, of we dat nu willen of niet. Daar moeten we een weg in vinden en de enige weg is volgens mij het gesprek. Luisteren naar en praten met elkaar.

En ja, Wie van ons zonder zonde is, werpe het standbeeld omver….